در این مقاله بیماری سندروم گیلن باره مورد بررسی قرار گرفته و بررسی شده است که بیماری گیلن چه بیماری است و همچنین به علائم، ویژگی‌ها و راه‌های درمان آن اشاره شده است.
سندروم گیلن باره (نشانگان گیلن باره) یک بیماری نادر خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی فرد بخش هایی از دستگاه عصبی محیطی خود را مورد حمله قرار می دهد. ضعف عضلات و خارش در اندام ها از علائم شایع این بیماریست. بیماری گیلن می‌تواند به سرعت در کل بدن پخش و باعث فلجی فرد شود. درمان شناخته شده‌ای برای بیماری نادر گیلن وجود ندارد ولی درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند علائم بیماری گیلن را کاهش داده و از مدت زمان بیماری بکاهند.
در این مقاله قصد داریم به توضیح بیماری گیلن بپردازیم و با استفاده از جدیدترین اطلاعات پزشکی به سوالاتی درباره بیماری گیلن باره از قبیل اینکه بیماری گیلن چه نوع بیماری است، علائم بیماری نادر گیلن چیست و چه مواردی منجر به بیماری گیلن باره می شود پاسخ دهیم؛
بیماری گیلن باره چه نوع بیماری است و دلایل ابتلا به آن چیست؟
گیلن باره یک بیماری مسری و یا ارثی نیست و تا بحال علت دقیقی برای توضیح بروز بیماری گیلن بیان نشده است. آنچه درباره بیماری گیلن شناخته شده این است که سیستم عصبی شروع به حمله به دستگاه عصبی خود می‌کند.
در برخی موارد تصور می‌شود که مواد شیمیایی مشابه با مواد شیمیایی که بر روی عوامل بیگانه مثل باکتری ها و ویروس ها وجود دارد بر روی سلول‌های عصبی نیز وجود دارند و از این رو، سیستم عصبی سلول‌های خودی را مورد حمله قرار می‌دهد. با این تفاسیر در پاسخ به «گیلن باره چه نوع بیماری است» باید گفت که این بیماری یک نوع بیماری خود ایمنی است.
در اکثر موارد بعد از چند روز یا چند هفته عفونت تنفسی یا گوارشی در بیماری گیلن دیده می‌شود. در اغلب موارد، بعد از بیماری گیلن باره بعد ازانجام عمل جراحی در فرد بروز کرده و در موارد نادر، واکسیناسیون می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری گیلن را افزایش دهد.
اخیرا برخی کشو‌رها گزارش شده است که بعد ازعفونت ناشی از ویروس زیکا، ریسک ابتلا به بیماری گیلن افزایش می یابد. احتمال ابتلا به بیماری گیلن باره با بالا رفتن سن نیز افزایش می یابد. همچنین این بیماری در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.
فاکتورهای خطر سندروم گیلن باره
علاوه بر موارد عنوان شده، برخی از عوامل ممکن است که خطر ابتلا به بیماری گیلن باره را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از: عفونتی ناشی از باکتری کامپیلوباکتر که غالبا در مرغی که به اندازه ی کافی پخته نشده باشد یافت می‌شود.
- ویروس آنفولانزا
- سیتومگالوویروس
- ویروس زیکا
- ویروس اپشتین بار
- هپاتیت آ، بی، سی و ای
- ویروس اچ آی وی
- مایکوپلاسما پنومونیه
- تروما
- لنفوم هاجکین
- در موارد نادر واکسیناسیون آنفولانزا و یا واکسیناسیون های کودکان
- ویروس کووید 19
- واکسیناسیون کووید 19
علائم بیماری نادر گیلن باره چیست؟
در مرحله ی اول بیماری گیلن باره، مواردی از قبیل خارش و یا حتی درد در پاها و دستان حس می‌شود که معمولا از پا یا کمر شروع خواهند شد. در ده درصد افراد مبتلا به بیماری گیلن دیده شده که علائم از اندام فوقانی شروع شده و به پاها و اندام تحتانی رسیده است. ضعف عضلات در دو سمت بدن نشانه‌ای است که معمولا بعد از آن افراد را مجاب می‌کند که برای درمان به پزشک مراجعه کنند. این علائم می تواند در بازوها، عضلات تنفسی و حتی صورت دیده شود و نشان از شدیدتر شدن بیماریست. عضلات اکثر افراد مبتلا در دو هفته اول بعد از پدیدار شدن اولین نشانه‌ها، به ضعیف ترین حد خود می‌رسند.
به طور کلی، علائم سندروم گیلن باره را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- احساس خارش و مورمور شدن درانگشتان، پنجه و مچ پا
- ضعف در پاها که به اندام فوقانی هم منجر می شود
- بی ثباتی در راه رفتن یا ناتوانی در بالا رفتن از پله ها
- اختلال در حرکات صورت از قبیل صحبت کردن، جویدن، بلعیدن
- دو بینی یا ناتوانی در حرکت دادن چشم
- درد های شدید که در شب افزایش یابد
- مشکلات گوارشی و اختلال در عمکلرد روده یا کنترل ادرار
- افزایش ضربان قلب
- کاهش یا افزایش فشار خون
- دشواری در تنفس
این علائم می تواند شدت گرفته و حتی برخی از ماهیچه‌ها را به طور کلی از کار بیندازد. در موارد شدید فرد کاملا فلج می شود. دراین افراد خطر مرگ وجود دارد که غالبا بر اثر اختلالات تنفسی و گاها بر اثر اختلالات فشار خون یا ضربان قلب می باشد. در مواردی که شدت بیماری کمتر است بهبودی از چند هفته تا چند سال قابل انتظار است.
درمان بیماری گیلن باره چیست؟
تا بحال درمان شناخته شده و قطعی درباره بیماری گیلن باره ارائه نشده است اما با برخی روش ها می توانیم مدت زمان بهبودی وشدت بیماری را کاهش دهیم. به دلیل عوارض احتمالی ضعف عضلات مانند ذات الریه یا زخم بستر که می تواند افراد فلج را درگیر کند و همچنین به دلیل نیاز به تجهیزات پیشرفته پزشکی، افراد مبتلا به این بیماری در بیمارستان ها تحت درمان قرار می گیرند. در حال حاضر دو راه درمانی برای بیماری گیلن وجود دارد:
- تعویض پلاسمای خون
- تجویز ایمونوگلوبولین وریدی
هر دو روش اگر در دو هفته اول بعد از بروز اولین نشانه ها اجرا شوند تاثیر یکسانی خواهند داشت اما اجرای روش ایمونوگلوبولین آسان تر می‌باشد.
بعد از آنکه بیمار به درجاتی از بهبودی دست یافت، روش های درمان از مراقبت های شدید بیمارستانی به روش های توانبخشی تغییر می کند. در روش های توانبخشی فرد قدرت خود را برای انجام فعالیت های روزانه باز می یابد و در تلاش برای بازگشت به زندگی قبل از بیماری خود خواهد بود.
کلام آخر:
در این مقاله سعی بر آن بود که توضیح دهیم بیماری گیلن چه بیماری است و نوع آن چیست. همچنین نشانه های بیماری و روش های درمانی موجود را بررسی کردیم. بیماری گیلن باره بیماری خودایمنیست که سیستم عصبی فرد، سلول های عصبی خود را مورد حمله قرار می دهد. علت این بیماری ناشناخته است، اما برخی عفونت های باکتریایی و ویروسی می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر کنند. نشانه ی اصلی این بیماری احساس خارش و ضعف عضلات می باشد. روش درمانی قطعی نیز تاکنون شناخته نشده است اما با روش‌های درمانی خاص و مراقبت های توانبخشی می توان از شدت بیماری و مدت زمان آن کاست.
منبع:
مجله سیب