عالم گیری بیماری کووید ۱۹ همچنان در سراسر جهان ادامه دارد و زندگی افراد زیادی را درگیر کرده است. علاوه بر شیوع سریع و آمار بالای مرگ و میر در اثر کووید ۱۹، از بار اقتصادی و فشار روانی که این بیماری عفونی تنها در عرض چند ماه بر تمامی جوامع متحمل ساخته نیز نمی‌توان چشم‌پوشی نمود. به همین دلیل تمامی متخصصین و دانشمندان جهان در حال یافتن راه‌هایی برای کنترل بیماری کووید ۱۹ هستند. یکی از روش‌های اصلی کنترل بیماری کووید ۱۹ و کاهش تعداد مبتلایان، شناسایی و ایزوله کردن افرادی است که ناقل ویروس کرونای جدید هستند. به این منظور آزمایشات مختلفی در تمام دنیا در حال توسعه و انجام هستند.
آزمایش RT-PCR اصلی‌ترین آزمایش تشخیص کرونا است که تا کنون شناخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش برای شناسایی ویروس کرونای جدید صورت گرفته و نشان می‌دهد که آیا این ویروس در بدن فرد وجود دارد یا خیر.
اما یکی از ویژگی‌های مهم بیماری کووید ۱۹ این است که احتمال دارد فردی به ویروس کرونای جدید مبتلا شده و بدون داشتن هیچگونه علائمی بهبود یافته باشد. همچنین چنانچه فردی در مراحل اولیه‌ی ابتلا به این ویروس قرار داشته باشد، فاقد علائم بوده اما می‌تواند ویروس را به افراد دیگر منتقل کند.
در چنین شرایطی آزمایش PCR کمکی به تشخیص بیماری نخواهد کرد، زیرا این آزمایش برای تشخیص و شناسایی ویروس فعال کرونا در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها زمانی موثر است که ویروس در بدن فرد به صورت فعال وجود داشته باشد. در چنین شرایطی به کمک آزمایشات پادتن‌شناسی، می‌توان فهمید که فردی به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده و بدون داشتن هیچگونه علائمی بهبود یافته است. همچنین به کمک چنین تستی می‌توان تا حدودی مشخص کرد که آیا ویروس کرونای جدید در بدن فردی وجود دارد یا خیر.
این آزمایشات را با نام آزمایش آنتی‌بادی کرونا و یا آزمایش سرولوژیکی کرونا می‌شناسند. به کمک آزمایش سرلوژیکی کرونا می‌توان در مورد تعداد کل افراد آلوده، از جمله کسانی که فاقد علائم بیماری بوده‌اند، تخمین میزان جمعیت آلوده نشده و چگونگی پیشرفت عفونت در طول زمان در بین جمعیت اطلاعاتی کسب کرد. بنابراین مسئولان نظام سلامت قادر خواهند بود تا اطلاعات مهمی در رابطه با میزان شیوع بیماری کووید ۱۹ به دست آورند.
در این مطلب کوشش شده است تا اطلاعاتی در رابطه با آزمایش آنتی‌بادی کرونا یا پادتن شناسی کرونا ارائه دهیم. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما واقع شود.
آزمایش آنتی بادی کرونا چیست؟
آزمایش آنتی بادی برای شناسایی پادتنهای موجود در بدن افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بدن هر شخص، سلول‌هایی به نام لنفوسیت وجود دارد که وظیفه‌ی دفاع از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا را بر عهده دارند. زمانی که یک عامل بیماری‌زا به بدن حمله می‌کند، سیستم ایمنی به کمک این سلول‌ها به دفاع از بدن می‌پردازد. آنتی‌بادی یا پادتن، پروتئنی‌هایی هستند که توسط لنفوسیت‌ها ایجاد می‌شوند.
پس از اینکه فردی به عفونت کووید ۱۹ مبتلا شد، در مراحل اولیه بیماری، پادتنی به نام ایمونوگلوبولین (IgM) در بدن او تولید می‌شود. با گذشت زمان و بهبود بیماری، سطح پادتن IgG در بدن افزایش یافته و میزان IgM به حداقل می‌رسد. طی انجام آزمایش آنتی بادی کرونا، آزمایش های IgG و IgM انجام می‌شوند تا میزان پادتنهای موجود در بدن فرد مورد بررسی قرار گیرد.
نتایج آزمایش آنتی بادی کرونا برای تشخیص عفونت‌های قبلی در افرادی که علائم کمی داشتند و یا به کلی فاقد علائم بوده‌اند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به کمک آزمایش سرولوژیکی کرونا می‌توان در مورد تعداد کل افراد آلوده، از جمله کسانی که فاقد علائم بیماری بوده‌اند، تخمین میزان جمعیت آلوده نشده و چگونگی پیشرفت عفونت در طول زمان در بین جمعیت اطلاعاتی کسب کرد.
تفاوت بین آزمایش تشخیصی ویروس کرونا و آزمایش آنتی بادی کرونا چیست؟
آزمایش ویروس کرونا (مانند RT-PCR)، که گاهی اوقات آزمایش تشخیصی نیز نامیده می‌شود، به دنبال علائم ویروس فعال در بدن فرد می‌گردد. به کمک این روش تشخیصی تنها می‌توان فهمید که آیا در لحظه آزمایش، ویروس در بدن وجود دارد یا خیر.
اما آزمایش آنتی بادی کرونا نشان می‌دهد که آیا فرد در گذشته به ویروس کرونا مبتلا شده است و یا اینکه آیا ناقل بیماری کووید ۱۹ هست یا خیر.
آزمایش IgG و IgM چگونه انجام می‌شود؟
برای انجام آزمایش های IgG و IgM ابتدا مقدار کمی خون از نوک انگشت گرفته می‌شود و میزان ۲ آنتی‌بادی زیر در بدن بررسی می‌شود:
- آنتی بادی های IgM، که در اوایل عفونت ایجاد می‌شوند.
- آنتی بادی‌های IgG، که پس از بهبود ایجاد می‌شوند.
لازم به ذکر است که انجام آزمایش سرولوژیکی کرونا در روزهای اولیه‌ی ابتلا به بیماری از نتایجی دقیقی برخوردار نیست زیرا معمولاً حدود ۴ هفته طول می‌کشد تا آنتی‌بادی‌های IgM در بدن ایجاد شوند. همچنین این نکته را نیز باید در نظر داشت که این آزمایشات هیچ کمکی به تشخیص وجود ویروس کرونا در بدن نمی‌کند و تنها به کمک آن می‌توان تشخیص داد که آیا فرد در معرض ابتلا به بیماری کووید ۱۹ قرار گرفته است یا خیر.
نتایج تست سرولوژیکی کرونا به چه معنا است؟
به کمک ترکیبی از آزمایش PCR و همچنین آزمایش آنتی‌بادی کرونا می‌توان در مورد وضعیت ابتلای فرد به بیماری کووید ۱۹ اطلاعاتی کسب کرد. نتایج این آزمایشات به صورت منفی و مثبت بیان می‌شوند. نکته‌ی حائز اهمیت این است که منفی بودن نتایج آزمایش همیشه به معنای عدم ابتلا به بیماری کووید ۱۹ نمی‌باشد. گاهی اوقات یک نتیجه منفی می‌تواند به این معنی باشد که فرد به عفونت مبتلا شده است اما پاسخ سیستم ایمنی بدن آنقدر کافی نبود که آنتی‌بادی تولید کند و یا اینکه هنوز زمان کافی برای تولید آنتی بادی را نداشته است.
نتایج آزمایشات مربوط به کووید ۱۹ را می‌توان به صورت زیر تفسیر کرد:
نتایج آزمایش | توصیف نتایج | ||
| RT-PCR | IgM | IgG | |
| + | – | – | فرد در دوره‌ی پنجره‌ی بیماری قرار دارد. در بیماری‌های ویروسی مانند کووید ۱۹، فاصله زمانی بین ورود عامل بیماری‌زا به بدن تا زمان توان وجود مقدار کافی پادتن ترشح شده در خون، دوره‌ی پنجره می‌نامند. در این مرحله فرد ناقل بیماری است. |
| + | + | – | فرد در مراحل اولیه ابتلا به کووید ۱۹ قرار دارد. |
| + | + | + | فرد به بیماری کووید ۱۹ مبتلا است و در فاز فعال ویروس قرار دارد. |
| + | – | + | بیمار در فاز بهبودی است. |
| – | + | – | فرد در مراحل اولیه ابتلا به ویروس کرونا قرار دارد و احتمالاً نتایج تست پی. سی. آر کاذب منفی است. |
| – | – | + | فرد ممکن است در گذشته به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده باشد اما در حال حاضر کاملا بهبود یافته است. |
| – | + | + | بیمار احتمالاً در فاز بهبودی است و نتیجه‌ی تست پی. سی. آر کاذب منفی است. |
آزمایش سرولوژیکی کرونا برای چه افرادی توصیه می‌شود؟
افرادی که نتیجه‌ی آزمایش تشخیص کرونای آن‌ها مثبت بوده و اکنون پس از طی دوره‌ی بیماری بهبود یافته‌اند می‌توانند آزمایش آنتی بادی کرونا را انجام دهند. یکی از روش‌های درمان که در حال حاضر بر روی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در حال آزمایش است، استفاده از پلاسمای افراد بهبود یافته است که حاوی پادتن بیماری کووید ۱۹ می‌باشد. به همین دلیل دانستن این مسئله که آیا پادتن این ویروس در بدن افراد وجود دارد می‌تواند کمکی برای یافتن راه درمان بیماری محسوب شود.
علاوه‌بر این از آزمایش سرولوژیکی کرونا می‌توان برای غربالگری و شناسایی افراد مبتلا به کووید ۱۹ نیز استفاده نمود.
انجام آزمایش سریع آنتی بادی کرونا
همانطور که گفته شد، انجام تست سرولوژیکی کرونا، اگرچه در شناسایی ویروس فعال در بدن موثر نیست اما از نظر اپیدمیولوژی و شناخت همه‌گیری ویروس کرونا از اهمیت بالایی برخوردار است و یک نیاز مهم جهانی محسوب می‌شود. از این رو، اخیراً کیت‌های سریع آزمایش آنتی بادی کرونا نیز توسعه یافته و تولید شده‌اند. این کیت‌های نواری با استفاده از خون و یا سرم بدن انسان کار کرده و دارای درجه بندی‌هایی هستند. چنانچه در حین انجام آزمایش تنها نشانگر C ظاهر شود نتیجه‌ی تست منفی است. و به همین ترتیب اگر نشانگرهای igG ویا igM ظاهر شوند، نشان دهنده‌ی نتیجه‌ی آزمایش مثبت است.
جمع‌بندی
با توجه به مطالب گفته شده می‌توان دریافت که اطلاعات در رابطه با ویروس کرونا همچنان در حال به روز شدن است و ممکن است در آینده اطلاعاتی جدید مبنی بر بیماری کووید ۱۹ به دست آید. اما چیزی که تاکنون در رابطه با این ویروس می‌دانیم این است که هنوز هیچگونه راه درمان قطعی برای بیماری کووید ۱۹ وجود ندارد و نباید این بیماری را نادیده و دست کم گرفت.
بیماری کووید تا این زمان همچنان هم در حال گرفتن قربانی است اما متاسفانه این روزها کمتر جدی گرفته می‌شود.
باید به یاد داشته باشیم که علی‌رغم پیشرفت اطلاعات در رابطه با کووید ۱۹ و دست‌یابی به اطلاعاتی مانند طرح ژنتیکی ویروس کرونای جدید و همچنین آزمایش سرولوژیکی کرونا، همچنان تنها راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری و مراقبت از خود و عزیزانمان، رعایت اقدامات بهداشتی ایمنی از جمله شستن مرتب دست‌ها و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی است.
منبع:
https://bit.ly/3a16GHJ