ارتباط گروه خونی منفی مادر و سقط جنین

به نظر می رسد خانم هایی که دارای گروه خونی منفی(Rh منفی) هستند، نیاز به توجه ویژه ای در دوران بارداری دارند. در گذشته، چنانچه زنی با گروه خونی منفی با مردی با گروه خونی مثبت ازدواج می کرد، در هنگام بارداری و در صورت مواجهه خون جنین با مادر، جنین در معرض سقط قرار می گرفت. اما در حال حاضر، با تزریق آمپول روگام در دوران بارداری و بعد از زایمان، این رویداد به ندرت اتفاق می افتد.

علاوه بر گروه های خونی اصلی (A، B، O  و AB)، افراد دارای یک گروه خونی Rh نیز هستند که با حضور و یا عدم حضور فاکتوری به نام Rh که در حقیقت یک پروتئین است که روی سطح سلول های خونی قرار دارد، تعیین می شود و معمولا به عنوان Rh  مثبت و Rh منفی ذکر می شود.

بیش از 85% از افراد Rh مثبت هستند، سایر افراد فاقد این پروتئین بوده و Rh منفی هستند و این وضعیت به هیچ وجه بر سلامت عمومی آنها تاثیر نمی گذارد.

ژنتیک افراد گروه خونی و Rh آنها را تعیین می نماید. نوع Rh توسط دو آلل تعیین می گردد، که یکی از پدر و دیگری از مادر به ارث می رسد.

اگر چنانچه زنی با گروه خونی منفی با مردی با گروه خونی مثبت ازدواج کند، در هنگام بارداری و در صورت مواجهه خون جنین با مادر، این امکان وجود دارد که جنین سقط شود. این مواجهه ممکن است در اواخر و یا هنگام زایمان رخ دهد و یا در صورت سقط جنین و یا حاملگی خارج رحم اتفاق بیفتد.

اگر این اولین بارداری جنین با Rh مثبت باشد، معمولا جنین تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت ولی در صورت عدم تزریق آمپول روگام و تولید آنتی بادی در بدن مادر، بارداری های بعدی خانم در معرض خطر سقط خواهد بود. در بارداری های بعدی آنتی بادی های تولید شده علیه گروه خونی Rh مثبت، می توانند از جفت عبور کرده و به سلول های قرمز جنین حمله کنند و منجر به بروز بیماری همولیتیک (لیز شدن و از بین گلبول های قرمز) در جنین شود.

به منظور جلوگیری از تشکیل آنتی بادی ها، ممکن است آمپول روگام تزریق شود. این آمپول حاوی آنتی بادی هایی علیه سلول های Rh مثبت است که مانع از تولید آنتی بادی در بدن مادر می شود.

آمپول روگام در هفته 28 بارداری و همچنین بعد از زایمان، اگر گروه خونی نوزاد مثبت باشد، به مادر تزریق می شود. علاوه بر بارداری معمولی، در موارد سقط جنین، انجام اقدامات تهاجمی مثل آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونیک (CVS) که احتمال مواجهه خون مادر با جنین وجود دارد، این آمپول تزریق می شود.

منفی بودن Rh به خودی خود باعث سقط جنین یا از دست دادن بارداری نمی شود. مادران باردار فقط زمانی در معرض سقط هستند که بدن شان توسط این فاکتور حساس شده باشد. چنانچه این افراد، توصیه های پزشک را در رابطه با تزریق آمپول روگام در دوره بارداری، بعد از بارداری خارج رحمی و یا سقط جنین انجام دهند، این خطر بسیار ناچیز است.

اگر مادر نسبت به فاکتور Rh حساس شده باشد، در بارداری بعدی با جنین Rh مثبت، احتمال بروز عوارض و مرده زایی ناشی از وضعیتی به نام هیدروپس فتالیس ایمنی وجود دارد که در سه ماهه دوم و سوم رخ می دهد.