آزمایش TSH

مقدمه

آزمایش TSH یا آزمایش هورمون تحریک کننده تیروئید میزان TSH خون را اندازه گیری می کند. TSH توسط غده هیپوفیز که در پایه مغز شما قرار دارد تولید می شود. این هورمون مسئول تنظیم میزان هورمون های آزاد شده توسط تیروئید است. تیروئید غده کوچک و پروانه ای شکل است که در قسمت جلوی گردن قرار دارد. این غده مهم سه هورمون اصلی مرود نیاز برای تنظیم متابولیسم بدن را ایجاد می کند. این سه هورمون عبارتند از:

  • تریودوتیرونین (T3)
  • تیروکسین (T4)
  • کلسی تونین

تیروئید با آزاد کردن این سه هورمون، عملکردهای مختلف بدن از جمله متابولیسم و رشد را کنترل می کند. اگر غده هیپوفیز شما TSH بیشتری تولید کند، تیروئید شما هورمون بیشتری تولید می کند. در این روش، دو غده با هم کار می کنند تا از تولید مقدار مناسب هورمونهای تیروئید اطمینان حاصل شود. با این حال، هنگامی که این سیستم مختل شود، تیروئید شما می تواند هورمون خیلی زیاد یا خیلی کمی تولید کند. آزمایش TSH اغلب برای تعیین علت اصلی سطح غیر طبیعی بودن هورمون تیروئید انجام می شود. همچنین از این آزمایش برای غربالگری غده تیروئید کم تحرک یا بیش فعال استفاده می شود. با اندازه گیری سطح TSH موجود در خون، پزشک شما می تواند میزان عملکرد تیروئید را به خوبی تشخیص دهد. اگر شما علائم اختلال تیروئید را تجربه کرده اید، پزشک ممکن است آزمایش TSH را درخواست کند. بیماری های تیروئید را می توان به صورت کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید طبقه بندی کرد.

 

شرایط انجام آزمایش TSH

آزمایش TSH نیازی به آمادگی خاصی ندارد. با این وجود، مهم است که به پزشک خود بگویید که آیا دارویی مصرف می کنید که ممکن است در دقت اندازه گیری TSH اختلال ایجاد کند. برخی از داروهایی که می توانند با آزمایش TSH اختلال ایجاد کنند عبارتند از:

افزایش دهنده ها: مورفین،فنوتیازین، داروهای ضد تیروئید، متی مازول، تزریق TSH، هالوپریدین و متوکلوپرامید باعث افزایش سطح این هورمون می شوند.

کاهش دهنده ها: داروهایی مانند کاربامازپین ،لوودوپا ،آسپیرین،هپارین ،استروییدها، دوپامین و اتوانتی بادی هاب منوکلونال باعث کاهش سطح این هورمون می شوند

ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش از مصرف این داروها خودداری کنید. با این حال، مصرف داروها را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید این کار را انجام دهید.

آزمایش های مرتبط

  • T3
  • T4
  • ANTI TPO
  • ANTI TG
  • FT3
  • FT4

 

تفسیر جواب آزمایش TSH

آزمایش TSH  باید در کنار سایر آزمایشات تیروئیدی تفسیر و بررسی شود. جدول زیر تفسیری از آزمایش TSH است:

TSH T4 T3 نتیجه
بالا نرمال نرمال کم کاری تیروئید خفیف
بالا کم کم کم کاری تیروئید (هایپوتیروئیدی)

بیماری هاشیموتو

کم نرمال نرمال پرکاری تیروئید خفیف
کم بالا بالا پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدی)

بیماری گریوز

کم کم کم

نارسایی غده هیپوفیز و کم کاری تیروئید ثانویه

 

چه عواملی باعث کاهش نتایج آزمایش TSH می شود؟

در پر کاری تیروئید، مقادیر بالاتری از هورمون های T3 و T4 تولید می شود. غده هیپوفیز در مغز که وظیفه ترشح هورمون TSH را بر عهده دارد هنگامی که با سطح بالای هورمون T3 و T4 مواجه می شود، مقدار تولید هورمون TSH را کاهش می دهد. در نتیجه در افرادی که هورمون TSH پایینی دارند احتمال پر کاری تیروئید وجود دارد. البته پزشک برای تشخیص قطعی پر کاری تیروئید سایر آزمایش های مرتبط با تیروئید را تجویز می کند و با بررسی فاکتورهای مربوطه وضعیت پرکاری یا کم کاری تیروئید را مشخص می کند.

پر کاری تیروئید باعث افزایش هورمون های T3 و T4 و کاهش هورمون TSH در خون می شود. علاوه بر این ها پر کاری تیروئید باعث بروز مشکلات و بیماری هایی برای فرد می شود. از رایج ترین علائم و نشانه های پر کاری تیروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کاهش وزن سریع
  • افزایش فشار خون
  • اشتهای زیاد
  • اختلالات هورمونی
  • بزرگ شدن غده تیروئید
  • لرزش دست ها
  • تعریق بیش از حد
  • حساسیت به گرما
  • تپش قلب
  • حرکات مکرر روده
  • زودرنجی و تحریک پذیری
  • تغییرات خلق و خو مثل زود عصبی شدن
  • خستگی
  • بد خوابی
  • بیرون زدگی غیر معمولی حدقه چشم
  • ضعف عضلانی

در چه شرایطی آزمایش TSH افزایش می یابد؟

همانطور که گفتیم هورمون محرکه تیروئید با تحریک غده تیروئید باعث ترشح هورمون T3 و T4 می شود. در موارد کم کاری تیروئید هورمون های T4 و T3 به مقدار کمتر از حد طبیعی تولید می شوند در نتیجه برای تولید مقدار کافی این هورمون ها هیوفیز شروع به تولید بیشتر هورمون TSH می کند. در نتیجه سطح این هورمون در خون بالا می رود. بنابراین یکی از دلایل وجود مقادیر بالاتر از حد طبیعی هورمون TSH تیروئید کم کار می باشد.

در کم کاری تیروئید غده تیروئید نمی تواند به میزان کافی هورمون تولید کند. هنگامی که تیروئید شما کم کار است سطح هورمون تیروئید در بدن کاهش می یابد. کم کاری تیروئید نه تنها با بالا بودن TSH قابل تشخیص است بلکه باعث اختلالات و مشکلاتی در بدن نیز می شود که با بروز آن ها می توان به وجود مشکل کم کاری تیروئید شک کرد. از شایع ترین علائم کم کاری تیروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کندی ضزبان قلب
  • یبوست
  • خشکی پوست و خشکی بدن
  • افزایش ناگهانی وزن بدن
  • به هم خوردن نظم طبیعی قاعدگی و فواصل طولانی بین قاعدگی ها
  • درد و ورم مفصل های بدن
  • ریزش مو، نازک شدن مو یا سست شدن موها
  • خستگی و ضعف
  • حساس شدن به سرما
  • افسردگی
  • مشکلات روانی مثل توهم یا با خود صحبت کردن
  • بزرگ شدن غده تیروئید
  • کم شدن حافظه