آزمایش TORCH

نکات اولیه و ضروری

آزمایش TORCH یک ارزیابی کاربردی در زنان باردار و نوزادان تازه متولد شده به منظور بررسی 4 بیماری عفونی است که این بیماری ها در صورت وجود در مادر باردار به نوزاد منتقل شده و باعث ایجاد یک سری از ناهنجاری های مادرزادی در هنگام تولد می گردند. TORCH نامی مخفف برای 4 عامل عفونت می باشد که به اختصار در زیر در مورد هریک توضیحاتی داده می شود.

T: مخفف نام Toxoplasma gondii است. توکسوپلاسما یکی از انواع تک یاخته ها در گروه انگل ها می باشد که معمولا از طریق تماس با گربه آلوده و ورود کیست های این تک یاخته به بدن ایجاد عفونت می کند. انتقال این عامل عفونی به زن باردار در هنگام بارداری می تواند باعث انتقال آن از طریق جفت به جنین شده و باعث ایجاد مشکلاتی از جمله سقط جنین و یا عفونت ها و ناهنجاری های مادرزادی سیستم عصبی مرکزی به دلیل تشکیل کیست های نسجی تک یاخته در این محل در نوزاد تازه متولد شده گردد که وقوع هریک بسته به سن بارداری دارد.

O: مخفف نام عفونت های دیگری مانند پارو ویروس، سفلیس و HIV است. این عفونت ها از جمله بیماری هایی هستند که می توانند خطرات بسیار جدی برای مادران باردار و نوزادان آنها داشته باشند.

R: مخفف اسم ویروس Rubella میباشد. این ویروس که عامل بیماری سرخجه است از طریق تنفسی از انسان های آلوده منتقل می گردد. اگرچه این بیماری یک بیماری بسیار خوش خیم در افراد عادی است ولی در زنان باردار به دلیل قدرت انتقال ویروس از طریق جفت به نوزاد به مسئله ای مهم تبدیل می شود. انتقال این عامل عفونی به نوزاد مشکلاتی از جمله ناراحتی قلبی، اختلالات خونی، نومونی، کری و نابینایی را می تواند ایجاد کند و در سن رشد نیز اختلالات سیستم عصبی مرکزی، اختلال رشد، اختلالات سیستم ایمنی و ناراحتی های تیروئید از جمله عوارض آن می باشد.

C: مخففی برای ویروس Cytomegalovirus میباشد. این ویروس نیز درصد زیادی از انسان ها را در طول زندگی آلوده می سازد و پس به ظاهر بهبودی در گروهی از گلبول های سفید نهفته می شوند. این ویروس اگرچه عامل خطرناکی برای سلامت فرد محسوب نمی شود ولی در زنان باردار عامل مهمی در به خطر انداختن سلامت نوزاد محسوب می شود. انتقال این ویروس به نوزاد در حین تولد و همچنین هنگام شیردهی از مادر آلوده اتفاق افتاده و باعث ایجاد مشکلاتی چون هپاتیت، نومونی، ناهنجاری های خونی، عقب ماندگی ذهنی و از دست دادن شنوایی می گردد.

H: مخفف نام Herpes simplex virus می باشد. هرپس عامل 2 بیماری تبخال تناسلی و لبی در افراد می باشد که عمدتا از طریق تماس دهانی یا جنسی از فرد آلوده به فرد سالم منتقل می گردد. این بیماری نیز در فرد بیماری خطرناکی نبوده و پس از بهبودی در سلول های عصبی مغز نهفته شده و طی شرایط مساعد نیز دوباره ظاهر میشود. در زنان آلوده به فرم تناسلی به هنگان تولد بچه و عبور نوزاد از کانال زایمان این ویروس به نوزاد منتقل شده و به سرعت در تمام بدن نوزاد و ارگانهای حیاتی او پخش می گردد. در صورت درمان سریع با آنتی ویروس های مناسب در صورتیکه حتی نوزاد زنده بماند مشکلات عمده ای را در سیستم عصبی مرکزی او ایجاد می نماید.

موارد درخواست آزمایش

 همان طور که گفته شد، این آزمایش هم در مادر و هم در نوزاد متولد شده کاربرد دارد. معمولا این آزمایش در صورت بروز علائمی مانند راش های قرمز رنگ پوستی که پزشک را به سمت سرخجه هدایت می نماید و یا علائمی شبه آنفولانزا که در عفونت با سیتومگال و توکسو نیز دیده می شود و یا علائمی مبنی بر حضور ویروس تبخال در مادر درخواست می گردد. هم چنین در نوزاد نیز در صورت بروز علائمی چون اختلات بینایی و شنوایی، عقب ماندگی ذهنی، اختلال رشد، یرقان، بزرگی کبد و طحال، کاهش پلاکت و اختلالات خونی و تشنج درخواست می شود.

تفسیر نتایج

معمولا در این آزمایش در زنان باردار سطح 2 آنتی بادی IgM و IgG اندازه گیری می شود و به صورت نتایج + یا – گزارش می گردد. حضور تیتر بالایی از IgM در بدن زن باردار علامتی از حضور یک عفونت جدید با عوامل فوق می باشد که برحسب اینکه این آنتی بادی ضد کدام یک از عوامل باشد نوع عفونت مشخص می گردد؛ در صورتی که حضور IgG بیانگر حضور عفونت در گذشته می باشد. معمولا IgG در فاز انتهایی عفونها ساخته شده و نقش ایمنی زایی داشته و تا مدت ها بعد از بهبودی در بدن حضور دارد. در این مواقع بهتر است که آزمایش بعد از 2 هفته تکرار شود در صورت افزایش تیتر IgG نسبت به نتایج قبلی می توان این گونه تفسیر نمود که فرد اخیرا دوباره در برابر این عفونت ها بوده است.

در نوزادان تنها آنتی بادی ارزشمند بر ضد هر کدام از عوامل عفونت زای فوق IgM میباشد زیرا این آنتی بادی از جفت از طریق مادر قابل انتقال به نوزاد نبوده و از طرفی تنها آنتی بادی است که نوزاد از ابتدای تولد توانایی ساختن آن را دارد. بنابراین  حضور این آنتی بادی در نوزاد بیان کننده یک عفونت حاد و فعال در بدن اوست در صورتی که حضور IgG به تنهایی و بدون حضور IgM بیان کننده انتقال آنتی بادی از مادر به نوزاد و عدم حضور عفونتی فعال در نوزاد میباشد. بنابراین در مادر آزمایش TORCH از نظر IgM و IgG درخواست شده در صورتیکه در نوزاد آزمایش TORCH تنها از نظر IgM درخواست می شود.